Leczenie często rozpoczyna się od leczenia przyczyny, która wywołała kandydozę. Może to być wdrożenie leków normalizujących cukier w przypadku cukrzycy, dobranie pasującej protezy szczękowej, czy wyrównanie niedoborów witaminowych. Leki na grzybice jamy ustnej bez recepty powinny zawierać chlorheksydynę, czyli substancję Prawidłowa higiena jamy ustnej może rozwiązać problem z nieprzyjemnym zapachem. W tym celu powinno się szczotkować zęby po każdym posiłku, a przynajmniej dwa razy dziennie. Oprócz regularności trzeba zwrócić uwagę na rodzaj szczoteczki, jej miękkość, a także dopasowanie do indywidualnych potrzeb i ewentualnych problemów. niedoborów niektórych składników, zwłaszcza witaminy D, B12 oraz żelaza 6. Afta na języku może sygnalizować również obecność choroby ogólnoustrojowej, np. celiakii, Leśniowskiego-Crohna, Behceta czy wrzodziejącego zapalenia jelit. Co istotne afty u dzieci dodatkowo mogą być spowodowane występowaniem pasożytów w organizmie. 2. Może Pani zastosować Chlorchinaldin, bowiem jest on lekiem działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwpierwotniakowym. Wskazany jest do miejscowego stosowania w bólu gardła, zakażeniach jamy ustnej, pleśniawkach. Co 1 - 2 godziny proszę ssać 1 tabletkę. Nie należy stosować dawki większej niż 10 tabletek do ssania na Nikt z nas nie ma idealnie prostej przegrody nosowej. Czasem jednak skrzywiona przegroda znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Obejrzyj film i dowiedz się, jakie są wskazania do prostowania przegrody. Lek. Konstanty Dąbski Laryngologia , Sandomierz. Grzybica jamy ustnej to nie to. Zrób sobie poziom witaminy B12 i D w surowicy krwi i Ważna jest dieta. Kolejnym domowym sposobem na grzybicę jest dieta, która wspomaga farmakoterapię i odbudowywanie prawidłowej flory bakteryjnej organizmu. Przy nadmiernej kolonizacji grzybów należy ograniczyć spożycie produktów wspierających ich namnażanie, czyli cukrów. W związku z tym warto wystrzegać się słodyczy, ciast i Następnym krokiem będzie zastosowanie bezpośrednio na zainfekowane miejsce maści przeciwgrzybicznej. Maści takie mogą być stosowane na skórę, narządy płciowe oraz do jamy ustnej. Typowe maści na grzybicę to: - Klotrimazol (Lotrimin) - Mikanazol (Monistat) - Terconazol (Terazol) Na przestrzeni ostatnich kilku lat coraz częściej poruszany jest temat ogólnoustrojowych zakażeń grzybiczych. Objawy takie jak np. przewlekłe zmęczenie, trudności z koncentracją mogą mieć różne przyczyny, jednak wiele osób coraz częściej może ostatecznie usłyszeć diagnozę: grzybica ogólnoustrojowa. Najczęściej wywołują ją drożdżaki Candida albicans, które wchodzą Grzybicę jamy ustnej kwalifikuję się jako najczęściej występujące schorzenie, które dotyka błony śluzowe jamy ustnej. Za jej powstawanie odpowiedzialne są dimfromiczne grzyby drożdżopodobne – Candida albicans, od których pochodzi potoczna nazwa schorzenia kandydoza. Profilaktyka grzybicy. Grzybica to powszechna choroba. Atakuje różne części ciała. Jak można jej zapobiec? Na ten temat wypowiada się ekspert - lek. medycyny estetycznej Agnieszka Bańka-Wrona. Dr n. med. Krzysztof Gierlotka Medycyna chorób zakaźnych , Bydgoszcz. 86 poziom zaufania. Clotrimazol , w aptece bez recepty. OwYXL. Grzybica jamy ustnej jest spowodowana obecnością drożdżaka Candida Albicans, przez co nazywamy ją także Kandydozą. Choroba ta dotyka każdego, bez względu na wiek i płeć. Co ciekawe, drożdżak ten występuje w jamie ustnej u blisko 70% ludności. Problemy z grzybicą zaczynają się jednak dopiero wtedy, gdy osłabiona zostaje ogólna odporność organizmu. Wówczas musimy już działać szybko, ponieważ nieleczona Kandydoza zaczyna przenosić się z języka na inne części układu pokarmowego, powodując jeszcze gorszy ból. Czyni to ją bardzo poważną chorobą, która może i nie jest śmiertelna, ale kompletnie rujnuje nasze samopoczucie. Przyczyny grzybicy jamy ustnej Przyczyn Kandydozy jest naprawdę dużo, do tego na część z nich mamy wpływ, zaś na pozostałe nie. Dotyczą one chorób, odżywiania, higieny lub naturalnych procesów zachodzących w naszym organizmie. Najważniejsze z przyczyn to: Czynniki ogólne: - Dieta o zbyt niskiej ilości cynku, żelaza oraz witamin B i C, a także nadmiarze Zaburzenia immunologiczne i obniżona odporność Dysfunkcje endokrynologiczne, na przykład znacząca niewydolność Choroby pokroju gruźlicy, białaczki, mocznicy, kwasicy lub chorób krwi i Zażywane antybiotyki, kortykosteroidy itp. Czynniki miejscowe: - Nieprawidłowa higiena jamy ustnej- Stany zapalne błony śluzowej- Bakterie nagromadzone w pogłębionych kieszonkach dziąsłowych- Zmiana flory bakteryjnej w jamie ustnej- Ubytki i mikrourazy w zębach Innymi przyczynami mogą być wiek, zaburzenia hormonalne lub nadużywanie wszelakich używek. Przyczyn zatem nie brakuje. Na wiele z nich mamy jednak wpływ, dlatego lepiej jest jednak prawidłowo dbać o siebie, żeby nie żałować potem naszego lekceważącego podejścia w przypadku choroby. Objawy grzybicy jamy ustnej - Biały nalot na języku i/lub podniebieniu, z czasem pojawia się też w gardle i Owrzodzenia, silny ból w dotkniętej chorobą błonie Bolące nadżerki i pęknięcia w kącikach Częsta Afty pojawiające się Piekący Suchość w Zwiększona gęstość śliny, powodująca problemy z jej U osób noszących aparaty nazębne może się pojawić rumień dziąsłowy. Objawy są jeszcze silniejsze i bardziej problematyczne u niemowląt i dzieci. Wówczas to w jamie ustnej pojawiają się pleśniawki, co może nastąpić nawet w pierwszych dniach życia dziecka. Pierwszymi objawami są białe wykwity, które z czasem łączą się, pokrywając coraz większe przestrzenie. Leczenie grzybicy jamy ustnej Kandydozę można leczyć zarówno domowymi sposobami, jak i lekami. Oczywiście te pierwsze sprawdzają się tylko w pierwszych stadiach choroby, potem konieczna jest już wizyta u specjalisty, który przepisze nam odpowiednio dobrane lekarstwa. Dlatego też skupimy się tutaj na domowych sposobach leczenia. Czosnek – znany jako naturalny antybiotyk, czosnek pozwoli nam na nie tylko wyleczenie choroby, ale także na zabezpieczenie się przed jej nawrotami. W celu leczenia stosujemy specjalnie przygotowany wywar, który należy pić w małych porcjach w ciągu dnia. Pięć ząbków czosnku należy posiekać, zmiażdżyć i ostawić na 10 minut. Następnie zalewamy czosnek jedną czwartą litra zimnej, przegotowanej wody i odstawiamy na dwie/trzy godziny. Istnieje też drugi sposób: pięć ząbków czosnku siekamy w drobne kostki i odstawiamy je na 10 minut. Następnie zalewamy je 250 ml wrzącej wody i odstawiamy wywar na dwie/trzy godziny. Alternatywny, trzeci sposób wymaga od nas posiekania pięciu ząbków czosnku, zalania ich 250 ml wrzącej wody i gotowania wywaru przez około 3 minuty. Następnie czekamy aż wywar wystygnie i możemy przystąpić do kuracji. Wilcacora (Uncaria Tomentosa) – preparaty wykorzystujące tę roślinę, dawkowane początkowo w niewielkich ilościach, z łatwością są w stanie rozprawić się z kiełkującą grzybicą. Wilcacora jest znana ze swoich właściwości antybakteryjnych i przeciwzapalnych, dzięki czemu jest ona skutecznym środkiem do walki z wieloma – stosuje się go w przypadku problemów z żołądkiem i jelitami, a także owrzodzenia skóry i dolegliwościach związanych z zapaleniem błony śluzowej, w tym także grzybicy języka i gardła. Aloes – stosuje się go w przypadku problemów z żołądkiem i jelitami, a także owrzodzenia skóry i dolegliwościach związanych z zapaleniem błony śluzowej, w tym także grzybicy języka i gardła. Jak postępować podczas leczenia? Pierwszą kwestią jest zmiana naszych nawyków żywieniowych. Jeśli nasza dieta obfituje w produkty, które łatwo zakwaszają organizm, konieczne będzie przejście na inną. Nie tylko osłabi to chorobę, ale także zagwarantuje, że nie dotknie nas ona ponownie. To samo tyczy się diety bogatej w cukier krystaliczny oraz produkty wysoko przetworzone. Oprócz diety, ważne jest też przyjmowanie odpowiednich preparatów leczniczych. Zaliczamy do nich witaminy, leki homeopatyczne, związki mineralne i środki o działaniu probiotycznym. Konieczne jest też przejście na zdrowszy tryb życia. Chociaż grzybica jamy ustnej jest bardzo uciążliwą chorobą, da się ją wyleczyć. Musimy jednak pamiętać, że leczenie okaże się być jedynie tymczasowe, jeśli dalej nie będziemy przestrzegać podstaw dotyczących zdrowego trybu życia. Ciekawostka W Ameryce Południowej i Środkowej można spotkać szczególną odmianę drożdżycy –parakokcydioidomikozę, czy inaczej chorobę Lutza, nazywaną też drożdżycą brazylijską. Blastomykoza południowoamerykańska to rzadka przypadłość. Wywołują ją bakterie Paracoccidioides brasiliensis. Atakuje głownie błony śluzowe, płuca i węzły chłonne. Najbardziej narażeni na jej wystąpienie są mężczyźni. Co ważne, nie zauważono, by do zakażenia mogło dojść pomiędzy ludźmi. Wynika z tego, że nie jest zaraźliwa. Intrygującym jest fakt, że inkubacja grzyba może trwać nawet 10-20 lat. Jeśli chodzi o przebieg, to parakokcydioidomikoza zwykle przyjmuje postać przewlekłą, która zajmuje drogi oddechowe. Rozprzestrzenia się poprzez układ limfatyczny na błony śluzowe, skórę i węzły chłonne. Kiedy do tego dojdzie, zarażoną osobę zaczyna męczyć kaszel i duszności. Z powodu trudności w przełykaniu, masa ciała może spaść. Najgroźniejszymi powikłaniami, które mogą wystąpić w przypadku nieleczenia tego schorzenia jest pojawienie się zwłóknienia płuc i rozedmy. 5% chorych zaczyna mieć także problemy z nadciśnieniem i sercem płucnym. Choroba u około połowy pacjentów manifestuje się pojawiającymi się owrzodzeniami błon śluzowych i skóry w okolicy okołowargowej. Może wystąpić także guzek, który ulega martwicy i owrzodzeniu. Charakterystycznym dla niego jest nierówna powierzchnia, pokryta licznymi, drobnymi, żółtobiałymi plamkami. W czasie choroby można wyczuć, że węzły chłonne stały się powiększone. Czasami występuje także uogólniona limfadenopatia. Bardzo rzadko dochodzi do zajęcia nadnerczy, co może stać się przyczyną ich niewydolności. Warto się leczyć, gdyż zajęte mogą zostać także kości długie i ośrodkowy układ nerwowy. Osoby, które lekceważą objawy, nie pojawiając się na wizycie u lekarza mogą nawet umrzeć. Dzieje się to w przypadku 20% osób, które ignorują konieczność podjęcia leczenia. Proszę o pomoc jak się pozbyć grzybicy jamy ustnej którą nabyłem po antybiotykach .Nie pomagają żadne płukanki ,leki typu flukonazol, flumycon, nystatyna ,kompletnie żadnej poprawy od miesiąca ścisla dieta i w sumie to lekarze nie wiedzą co mi dalej przepisać a na podniebieniu jak krosty wyszły tak są a do tego ciągłe odchrząkiwanie bo chrypka męczy straszliwie. Byłem w szpitalu bo dostałem skierowanie ale nie przyjęli mnie z tym ,gardło ciągle czerwone ,stan zapalny. MĘŻCZYZNA, 34 LAT ponad rok temu Dermatologia Grzybica języka Leki Objawy łysienia plackowatego Lek. Bartosz Pawlikowski Dermatolog, Łódź 74 poziom zaufania Witam, 1. wymaz + mykogram (może stosowane są niewłaściwe leki p/grzybicze lub właściwe ale za krótko) 2. odciąć słodycze 3. należy rozważyć nadkwaśność z refluksem (również czerwone i podrażnione gardło, chrząkanie itd.) 4. badanie helicobacter pylori IgG Pozdrawiam 0 redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Co zastosować na grzybicę jamy ustnej? – odpowiada Magdalena Szpala Domowe sposoby leczenia grzybicy jamy ustnej – odpowiada Lek. Izabela Ławnicka Jak leczyć grzybicę jamy ustnej u 36-latki? – odpowiada Lek. Agnieszka Jankowska Grzybica jamy ustnej – odpowiada Lek. Karolina Kropiewnicka-Buczek Możliwość zarażenia się grzybicą jamy ustnej – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Robaczyca i ból brzucha oraz podejrzenie grzybicy jamy ustnej – odpowiada Lek. Paweł Baljon Powracająca grzybica jamy ustnej – odpowiada Lek. Małgorzata Horbaczewska Grzybica jamy ustnej u obojga partnerów – odpowiada Lek. Paweł Baljon Płukanie grzybicy jamy ustnej sodą oczyszczoną – odpowiada Lek. Konstanty Dąbski Leczenie grzybicy jamy ustnej a karmienie piersią – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski artykuły Efekt uboczny pandemii: ''supergrzyb'' w polskich szpitalach. Nie działa na niego większość leków Lekarze na całym świecie alarmują, że jednym z efe Grzybicze zapalenie ucha - przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie Grzybicze zapalenie ucha jest najczęściej powierzc Żółty nalot na języku - przyczyny, choroby, leczenie Żółty nalot na języku może pojawić się z rozmaityc Przejdź do zawartości WskazaniaDziałaniePoradyDla lekarzyKup# Pleśniawki w jamie ustnejPleśniawki w jamie ustnej są wynikiem zakażenia grzybiczego (oportunistycznego), grzybami z rzędu drożdżaków, z rodzaju Candida. Grzyby te wchodzą w skład flory fizjologicznej człowieka. W przypadku rozwoju zakażenia, dochodzi do rozwoju drożdżycy, zwanej inaczej kandydozą. Kandydoza, poza infekcją błon śluzowych, może również dotyczyć skóry, paznokci lub mieć przebieg infekcji uogólnionej. Etiologia zakażenia Grzyby z rzędu drożdżaków, z rodzaju Candida, szczególnie Candida albicans (pozostałe to C. kruzei, C. glabrata, C. tropicalis, C. parapsilosis), to saprofity, bytujące na skórze, na błonach śluzowych, w żeńskich narządach płciowych oraz wchodzące w skład fizjologicznej flory przewodu pokarmowego. Candida albicans powszechnie występuje w środowisku, w glebie, na pokarmach, na zwierzętach oraz w środowisku szpitalnym. Drożdżaki w jamie ustnej najczęściej bytują w tylnej części nasady języka. W warunkach sprzyjających, takich jak: cukrzyca, choroby układu krwiotwórczego, niedobory odporności (w tym również AIDS), przewlekła steroidoterapia lub antybiotykoterapia, zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, niedoczynność nadnerczy), niedobory pokarmowe, choroby nowotworowe, napromieniowanie okolicy głowy i szyi, nikotynizm oraz zła higiena jamy ustnej dochodzi do rozwoju zakażenia. Większość zakażeń jest endogennych, rzadziej dochodzi do transmisji z człowieka na człowieka. U osób w wieku podeszłym infekcjom grzybiczym sprzyjają nieprawidłowe dopasowanie protezy zębowej. U noworodków pleśniawki występują przy nieprzestrzeganiu przez rodziców higieny smoczków. Podaje się, że zakażenie grzybicze występuje częściej u: osób z grupą krwi 0 (osoby z tą grupą krwi mają receptory komórek nabłonka policzków, zawierających fukozę, do której Candida łatwo adheruje), kobiet w ciąży (inhibitory owulacji zwiększają ryzyko kandydoz), noworodków (nie mają one w pełni wykształconej mikroflory jamy ustnej), kobiet powyżej 50 roku życia (związane ze zmianami hormonalnymi w ciele kobiety i zmniejszonym wydzielanym śliny) osób stosujących dietę bogatą w węglowodany. U osób z AIDS kandydoza występuje u 75-90% przypadków. Patogeneza Candida albicans wykazuje silne właściwości adhezyjne i zmiany morfotyczne, wiążące się ze wzmożoną aktywnością enzymatyczną grzyba. Za pomocą wytwarzanych proteaz i fosfolipaz umożliwiają penetrację grzyba do tkanek gospodarza. Dodatkowo wydzielają mitotoksyny działające immunosupresyjnie. Innym sposobem na wniknięcie grzyba do organizmu jest mimikra antygenowa, polegająca na tym, że na komórkach grzyba pojawiają się antygeny „udające” antygeny gospodarza. W warunkach prawidłowych istnieje wiele mechanizmów obronnych układu immunologicznego ( enzymy zawarte w ślinie, komórki fagocytowe, limfocyty T) niwelujących zakażenie. Obraz kliniczny Kandydoza jamy ustnej początkowo charakteryzuje się ogniskowym zaczerwienieniem, obrzmieniem, z towarzyszącym bólem i suchością błony śluzowej. Po około 2-3 dniach pojawiają się białawe naloty silnie złączone z podłożem, z czasem dające się łatwo oddzielić. Białe naloty pod wpływem powietrza zmieniają swoje zabarwienie na biało-żółte i biało-brązowe. Zmiany głównie lokalizują się w błonie śluzowej policzków i podniebienia. Pojedyncze, drobne plamki mogą zlewać się w większe obszary, tworząc tzw. pleśniawki. Język jest najczęściej obłożony białym, grubym nalotem lub jest czerwony i obrzęknięty. Chory skarży się na suchość, pieczenie, przykry smak w ustach. Dodatkowo występuje utrudnione przyjmowanie pokarmów stałych. Zmiany mogą lokalizować się również w okolicy kącików ust i dziąseł. Wykwity w obrębie jamy ustnej mogą występować razem ze zmianami w obrębie gardła i przełyku. Występuje wtedy dysfagia oraz ból w okolicy zamostkowej. W przewlekłej kandydozie rozrostowej białe naloty nie dają się łatwo oddzielić od podłoża, należy je usunąć chirurgicznie. Podział kandydoz ze względu na długość trwania: Kandydoza ostra Rzekomobłoniasta – u niemowląt występuje w postaci drobnych wykwitów na błonie śluzowej jamy ustnej, a do zakażenia dochodzi w kanale rodnym matki lub po urodzeniu. U dorosłych zmiany silnie przylegają do podłoża, po ich usunięciu może dojść do krwawienia. Zanikowa (atroficzna, poantybiotykowa lub rumieniowa) – charakteryzuje się powstawaniem obszarów z ubytkiem prawidłowej błony śluzowej, z zaczerwienieniem, pęknięciami i nadżerkami oraz zanikiem brodawek nitkowatych języka. Kandydoza przewlekła Rzekomobłoniasta – występuje u osób z zaburzeniami immunologicznymi lub hormonalnymi. Wykwity utrzymują się przewlekle, są silnie związane z podłożem, przy próbie usunięcia dochodzi do krwawienia. Zanikowa (protetyczne zapalenie jamy ustnej, zapalenie kątów ust oraz romboidalne zapalenie języka) – w protetycznym zapaleniu jamy ustnej dochodzi do powstania zmian rumieniowych, z przerostem błony śluzowej w postaci bolesnych guzków na podniebieniu. Zapalenie kątów ust charakteryzuje się powstaniem ognisk zmacerowanej skóry, otoczonej obwódką zapalną, z bolesnymi pęknięciami oraz pokrytymi strupami. Tzw. język romboidalny jest zmianą atroficzną, związaną z zanikiem brodawek, powstaje owalna, gładka zmiana, czasem pokryta guzowatymi wyniosłościami. Rozrostowa (leukoplakia grzybicza) – zmiany w postaci białych grudek i płytek, lokalizujących się w błonie śluzowej policzków, trójkąta zatrzonowcowego oraz w obrębie kątów ust. Zmiany te nie dają się usunąć. Najczęściej występuje u palaczy tytoniu. Rozpoznanie Rozpoznanie stawiamy na podstawie obrazu klinicznego. W przypadku braku efektu po leczeniu wstępnym, należy pobrać dwa wymazy ze zmiany (z tego samego miejsca), celem wykonania badań mykologicznych. Badanie obejmuje hodowle na pożywce agarowej oraz identyfikację biochemiczną z określeniem lekowrażliwości. W diagnostyce stosuje się również badania serologiczne oraz badania wykrywające materiał genetyczny grzyba, z wykorzystaniem technik biologii molekularnej. Dostępne jest badanie opierające się na ilościowej ocenie kolonii grzyba (CFU) za pomocą, którego można odróżnić nosicielstwo od zakażenia. W przypadku towarzyszącego zajęcia grzybiczego przełyku, pobiera się endoskopowo wymaz szczoteczkowy. Badanie histopatologiczne wycinka ze zmian patologicznych, stanowi uzupełnienie diagnostyki. Leczenie Leczenie opiera się na eliminacji czynników wywołujących zakażenie. Ważne jest utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej. W leczeniu farmakologicznym stosuje się preparaty przeciwgrzybicze. Wspomagająco należy zastosować dietę ubogą w węglowodany, priobiotyki oraz preparaty do płukania jamy ustnej o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym, np. z diklofenakiem. Leki przeciwgrzybicze Preparaty działające miejscowo (do pędzlowania jamy ustnej): 1% roztwór fioletu krystalicznego (gencjany), 25% roztwór boraksu w glicerynie z wodą, 0,2% roztwór chlorheksydyny do płukania jamy ustnej, Nystatyna w postaci proszku do sporządzania zawiesiny – stosujemy 100 000 4 razy na dobę, Mikonazol w postaci żelu do stosowania 2-4 razy na dobę, leczenie kontynuujemy przez 7 dni po ustąpieniu objawów, Klotrimazol do stosowania w kremie, 2-3 razy na dobę, przez 2-4 tygodnie. W zapaleniu kącików ust zastosowanie mają preparaty złożone z leku przeciwgrzybiczego i steroidu. Preparaty działające ogólnoustrojowo Leczenie ogólnoustrojowe stosujemy w przypadku braku efektu leczenia miejscowego, złej tolerancji leczenia miejscowego oraz u chorych z dużym ryzykiem kandydozy innych okolic skóry i błon śluzowych. Flukonazol – 100-200 mg na dobę przez 7-21dni (dawka nasycająca 200-400 mg w pierwszej dobie), przewlekle 50 mg na dobę przez 14 dni, Itrakonazol – 100 mg na dobę przez 15 dni, Worykonazol – 200 mg co 12 h (dawka nasycająca wynosi 400 mg co 12 h), długość leczenia zależy od odpowiedzi na leczeniu, Amfoterycyna B – początkowo 1 mg/kg dawkę zwiększać do 3-5 mg/kg średni czas trwania leczenia wynosi 16 dni, Kaspofungina – 50 mg na dobę (dawka nasycająca 70 mg w pierwszej dobie), przez co najmniej 14 dni. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.